kontakt o nas intro kronika makulatura archiwalia filmy

Jakub Adamek, „Super Patron Piłsudski”, olej na Płotnie, 2014. Fot. Materiały prasowe Galerii Bielskiej BWA
Dawid Czycz, bez tytułu, olej na płótnie, 2015. Fot. Materiały prasowe Galerii Bielskiej BWA
Izabela Chamczyk, „Antymateria”, technika własna, 2013, obraz powstał w trakcie performansu „10.Walka z materią”. Fot. Materiały prasowe Galerii Bielskiej BWA
42. BIENNALE MALARSTWA „BIELSKA JESIEŃ 2015”

Hanna Kostołowska

27 listopada 2015 roku w Galerii Bielska BWA w Bielsko-Białej odbył się wernisaż prac zwycięzców i wyróżnionych w 42. edycji Biennale Malarstwa „Bielska Jesień 2015”. Do konkursu zgłosiło się 776 artystów, którzy zaprezentowali 3.282 obrazy – liczba ta świadczy o dużej popularności malarstwa i potrzebie poszukiwań ze strony polskich artystów. Jury, w składzie: Jakub Banasiak (przewodniczący), Dorota Monkiewicz, Agata Smalcerz oraz artyści: Jadwiga Sawicka i Ryszard Grzyb, stanęło przed niełatwym zadaniem dokonania selekcji najbardziej interesujących kompozycji. Ostatecznie wybrano do wystawy pokonkursowej 89 dzieł autorstwa 46 artystów. Laureatką Grand Prix - Nagrody Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (w wysokości 30 tys. zł) została Martyna Czech, będąca studentką IV roku Wydziału Artystycznego katowickiej Akademii Sztuk Pięknych w pracowni malarstwa prof. nadzw. Andrzeja Tobisa. Nagrodzony został zestaw trzech obrazów p.t.: „Ex 1”, „Nikt” oraz „WC”. Jury zafascynowała przede wszystkim „wizualna siła”, krzykliwa gama kolorów, elementarność i odważna surowość kompozycji. Autorka argumentowała swoje malarskie decyzje brutalnym zderzeniem świata ludzi i zwierząt, które prowadzi do wyzbycia się ludzkich odruchów oraz prowokuje cierpienie zwierząt. II Nagrodę Marszałka Województwa Śląskiego (w wysokości 20 tys. zł), otrzymał Michał Gątarek z Wrocławia, absolwent wrocławskiej ASP (2010). Jego nagrodzone prace: „Deliryczne wniebowstąpienie”, „Pokój dziecięcy”, „Świt” i „Chłopiec z dobrego domu” charakteryzuje nadrealistyczny klimat zawarty w prostocie, oniryczności i prozaicznej tematyce. Natomiast III Nagrodę Prezydenta Miasta Bielska-Białej (wynoszącą 10 tys. zł) otrzymał Tomasz Kręcicki z Kielc, absolwent ASP w Krakowie. Jego prace: „Brykiet” i „Miód” według Jury uwydatnia pomysłowość, gdyż elementy wyrwane z codzienności zostały niczym collage zestawione na obrazach tworząc abstrakcyjne kompozycje. Wyróżnienia Jury otrzymali: Marta Antoniak (Gliwice), Bartosz Kokosiński (Warszawa), Grzegorz Kozera (Warszawa), Małgorzata Mirga-Tas (Czarna Góra k. Bukowiny Tatrzańskiej) oraz Irmina Staś (Warszawa). Patroni Medialni również wskazali swoich faworytów. Magazyn „Artluk” zwrócił uwagę na trzy obrazy Jakuba Adamka przedstawiające Superpatronów: Baczyńskiego, Piłsudskiego oraz Traugutta.

Decyzja jury wzbudziła kontrowersje nie tylko śmiałym werdyktem, ale także jego uzasadnieniem. Jakub Banasiak wskazał na młody wiek nagrodzonych malarzy, gdyż osobom tym należy zapewnić „komfort finansowy” na początku ich kariery. Zaznaczył zarazem, że „nie było to kryterium wiążące” i świadczące o jakości prac. Według Przewodniczącego Jury twórczość zwyciężczyni to „malarstwo niewykalkulowane i niezwykle mocne wizualnie”. Ryszard Grzyb, doceniając znaczącą rolę samego gestu malarskiego, dodał, że treść kompozycji wynika z podświadomości, jest instynktownie naniesiona na płótno wraz z całą swoją surowością i emocjonalnością. Przyjmując atawistyczną konwencję pozbawioną głębszych treści filozoficznych i estetycznych artysta balansuje na granicy „dobrej” i „złej” sztuki, a nawet ryzykuje posądzeniem o brak umiejętności technicznych. Nagrodzone prace trzech autorów wykazują wiele podobieństw stylistycznych, które według Jury w swojej prostocie niekiedy ocierają się o abstrakcję. Patrząc jednak na wszystkie dzieła, które zakwalifikowały się do konkursu, można dostrzec dużą różnorodność i wielość poetyk. Kuratorzy podzielili wystawę na spójne bloki, które nie zakłócały jej oglądu. Wśród obrazów „zaangażowanych” należy wyróżnić wspomnianego Jakuba Adamka i jego nostalgiczny powrót do „szkolnych” bohaterów oraz Wiktora Dyndo, który swoimi prostymi zestawieniami flag i symboli dokonuje politycznego rozrachunku. Monika Chlebek wybrała bardzo ciekawą konwencję realistycznego malarstwa opierającego się fragmentach fotografii i filmu. Zwracają uwagę „malarskie” kompozycje Roberta Bubla przedstawiające fantasmagoryczne wizje opuszczonych miejsc na pograniczy snu i jawy. Oniryczną konwencję powziął również Łukasz Patelczyk, którego fragmentaryczne pejzaże umykają standardowej percepcji natury i skłaniają się ku abstrakcji. Niezaprzeczalnie przyciąga cielesność prac Pawła Matyszewskiego oraz spontaniczność abstrakcji Izabeli Chamczyk, tworzącej dzieła oparte na akcji performance i na samym procesie twórczym. Bartosz Kokosiński skoncentrował się na materii malarskiej obrazującej przemiany, przeobrażenia i niepokojące destrukcje. Różnorodność zjawisk artystycznych ukazanych na 42. Biennale Malarstwa wskazuje na żywotność medium malarskiego oraz na tendencję do poszukiwań nowych rozwiązań. Zaprezentowani na wystawie autorzy sięgają do realizmu onirycznego lub zaangażowanego, igrają z kiczem, a także powracają do abstrakcji geometrycznej lub tej, skupionej na materii czy geście twórczym.

powrót