Alexandra Hołownia

W 1987 roku w Berlinie grono twórców skupionych wokół propagatora sztuki filmowej, Manfreda Salzgebera oraz reżysera Wielanda Specka ufundowano nagrodę Teddy Award mającą na celu popularyzowanie wartościowych artystycznie filmów poruszających problemy z życia homoseksualistów. W 1987 roku Festiwal Filmowy Berlinale jako jedyny na świecie poparł dyskryminowaną mniejszość seksualną i w sekcji Panorama zaprezentował filmy dotyczące tematyki lesbijsko-gejowskiej. A w 1992 roku komitet organizacyjny Berlinale włączył Teddy Award do listy swych oficjalnych nagród. Powoływane rok rocznie dziewięcioosobowe jury, złożone z organizatorów innych festiwali filmowych przyznaje nagrody Teddy Award w kategoriach filmu fabularnego, dokumentalnego oraz krótkiego metrażu. Impreza odbywa się w przeddzień głównej ceremonii wręczania Niedźwiedzi. Odlana z brązu statuetka misia Teddy Award powstała według komiksu niemieckiego rysownika Ralfa Königa. Laureatem pierwszego Teddy Award był hiszpański reżyser Pedro Almodovar. Jurorzy Wieland Speck i Manfred Salzgeber wyróżnili jego film p.t. Prawo Pożądania (La ley del deseo) z początkującym aktorem, Antonio Banderasem w roli głównej oraz dwa utwory krótkometrażowe mało znanego wówczas amerykańskiego reżysera Gus Van Santa. Do laureatów kolejnych Teddy Award należeli między innymi, brytyjska aktorka Tilda Swinton oraz aktorzy: Helmut Berger, James Franco, John Hurt a także reżyserzy: Isaac Julien, Rosa von Praunheim, Zelimir Zilnik, Francois Ozon, John Greyson, Małgorzata Szumowska, Ulrike Ottinger, Claudia Llosa. W 2013 roku polska reżyserka Małgorzata Szumowska zdobyła nagrodę Teddy Award za film W Imię..., opowiadający o perypetiach homoseksualnego księdza. W tym roku pokazowi filmów gejowskich towarzyszyło hasło Inni niż wszyscy. Za najlepszy film fabularny uznano Kater w reżyserii Klausa Händla z Austrii. Za najciekawszy utwór krótkometrażowy wybrano Moms On Fire, Joanny Rytel (Szwed polskiego pochodzenia). A za najbardziej interesujący film dokumentalny Kiki w reżyserii Sary Jordenoe ze Szwecji. Nagrodę specjalną jurorów przyznano debiutowi Alexa Anwandtera You `ll Never Be Alone z Chile. Nagrodę specjalną otrzymała również producentka nominowanego do Oscara filmu Carol Christine Vachon z USA. Wielkie wrażenie wywarł na mnie film Alexa Anwandtera You` ll Never Be Alone. Reżysera zainspirowała autentyczna, głośna historia mająca miejsce w Santiago de Chile, dotycząca zamordowania homoseksualisty przez chilijskich neonazistów. Film przybliżał nietolerancję inności. Przedstawiał konsekwencje przemocy wobec młodego, pięknego, poszukującego tożsamości życiowej chłopaka o upodobaniach gejowskich. Bohater Anwandtera został skatowany do nieprzytomności i trwał w stanie śpiączki. Oglądamy tragedię i smutek samotnego, starego, schorowanego ojca tracącego jedynego syna. W 2016 roku Teddy Award obchodziło 30-lecie swego istnienia. Gala rozdania nagród przyciągnęła wiele osobistości ze świata filmu, mody i polityki. Gdy pojawiłam się w hali Station Berlin na godzinę przed rozpoczęciem przywitał mnie nastrój zabawy. Tu i ówdzie przewijały, się grupy bardzo kobiecych drag queens w wyzywających, kiczowatych strojach, mocnych makijażach i utapirowanych fryzurach. Nieopodal wejścia stała ścianka kinomanów z wizerunkiem ogromnego srebrnego misia Teddy. Tam właśnie pozowali do zdjęć filmowcy oraz liczne grono wysokich, barczystych, obwieszonych biżuterią, piersiastych transwestytów w balowych, szmirowatych sukniach i butach na obcasach. Przybyli także prominenci, między innymi: ambasador USA z żoną i dwiema córkami John B. Emerson, były burmistrz Berlina Klaus Wowereit w towarzystwie męża z zawodu lekarza Jörna Kubicki, aktualny burmistrz stolicy Niemiec Michael Müller, znana polityk partii Zielonych Claudia Roth. Przygrywała orkiestra puzonistów, niektórzy tańczyli. Panowała sztucznie wykreowana karnawałowa atmosfera. Podczas przemówienia otwierającego tą niezwykłą, jedyną w swoim rodzaju uroczystość szef sekcji Panorama, Wieland Speck powiedział: Nie wszystkie kraje respektują prawa gejów. Do dziś w wielu państwach azjatyckich i afrykańskich homoseksualiści są prześladowani, więzieni a nawet zabijani. Dlatego my na całym świecie wspieramy inicjatywy popularyzujące filmy o tematyce homoseksualnej. Przykładowo pomogliśmy zorganizować festiwal Side w Instytucie Goethego w Sankt Petersburgu. Ogarnięci homofobią Rosjanie zabronili  emisji filmów LGBTIQ (Lesbijki, Geje, Osoby Biseksualne i Transgenderyczne, Hermafrodyci i Poszukujący) w kinach a także w innych pomieszczeniach należących do miasta. Poza tym prowadzimy archiwum filmów nurtu Queer Cinema. Bywa, że po śmierci, reżysera, rodzina wstydząca się homoseksualizmu artysty niszczy jego dorobek lub modyfikuje na heteroseksualny. Mamy również świadomość, że wywalczone przez nas prawa nie są stałe i szybko mogą ulec zmianie w momencie przejęcia władzy przez nowy, konserwatywny rząd...Oprócz Berlina ideę propagowania filmów LGBTIQ przejęły festiwale filmowe w Cannes i w Wenecji, gdzie specjalnie ufundowane w nagrody Queer Palm (2010) w Canne oraz Queer Lion (2007) w Wenecji honorują dokonania twórców nurtu LGBTIQ. Filmy poruszające tematykę lesbijsko-gejowską prezentuje także festiwal filmowy Molodist w Kijowie, gdzie w 2014 roku przeciwni festiwalowi radykalni sprawcy na znak protestu podpalili salę kinową, w której właśnie trwała projekcja jednego z filmów „queer.”.